WEEK 19 - Zondag 18 maart tot en met zaterdag 24 maart 1945

We kijken nog 1 week naar de omstandigheden rond Gerrit en zijn kalletje Tiny.

In vroeger jaren was de Torenstraat in het centrum van het Oude Dorp op Urk dé plek waar je verkering kreeg. De meisjes paradeerden gearmd in groepjes door de Torenstraat. Het ging op en neer. Was je aan het eind dan ging je weer terug. Aan de kant stonden de jongens. En als een meisje je aanstond sprak je haar aan.

In die straat hebben Gerrit en Tiny elkaar ook ontmoet. Daar begon hun verkering wat de aanloop was tot verloving en later tot huwelijk. Tegenwoordig is deze traditie er niet meer, maar veel oudere Urkers kunnen zeggen dat ze daar hun geliefde hebben ontmoet.

Tiny is cristelijk, zoals ze het op Urk noemen als je tot de Christelijk Gereformeerde Kerk behoort. Cristelijk, zonder de h. Voor, tijdens en een tijd na de oorlog waren de meeste Urkers aangesloten bij de Gereformeerde Kerk. Een klein deel was Hervormd of behoorde tot de Christelijk Gereformeerde Kerk.

Gerrit was Gereformeerd van huis uit. Scheiding van kerkmuren was in de tijd dat Gerrit en Tiny verkering kregen heel erg aanwezig. Gerrit is later overgegaan tot de Christelijk Gereformeerde Kerk.

Toen Tiny verkering kreeg met Gerrit was ze 16 jaar. Ze zat op de MULO. In het seizoen 1944 - 1945 zat ze in de examenklas.

Ze was intelligent en had niet veel moeite met leren. Ze wilde graag op eigen benen staan. Daarom wilde ze per se slagen om zo een interne verpleegsteropleiding te kunnen volgen.

Op 21 juni 1944 werd de Duitsgezinde Zaanse politiecommissaris Ragut in Zaandam gedood bij een aanslag gepleegd door Jan Bonekamp en Hannie Schaft, ook wel het meisje met het rode haar genoemd. Tiny was op het moment van de aanslag vlakbij. Ze heeft de schoten gehoord en heeft de dodelijk getroffen politieman op de grond zien liggen met een pistool in de hand en ook de wegvluchtende daders gezien. Dit zijn geen beelden voor een 16 jarig meisje. Die beelden zijn haar hele leven haar bijgebleven.

Hannie Schaft, op de fiets, was het die politieman Ragut van zijn fiets schoot. Jan Bonekamp volgde haar op de fiets en moest het genadeschot geven als hij niet meteen gedood werd. Maar Ragut schoot, stervend en op de grond liggend, terug en trof Jan in de buik. Zwaargewond werd hij door burgers naar het ziekenhuis vervoerd. Hij overleed diezelfde dag nog.

Naar Hannie Schaft is lang gezocht. Uiteindelijk kwam ook zij in Duitse handen terecht. Dat was op 21 maart 1945. Op 17 april, de dag dat Gerrit met zijn maats Urk weer bereikte, werd zij geëxecuteerd.

Tiny was een goede verteller en ik denk dat ze ook wel aardig kon schrijven gezien haar dagboek wat ik gelezen heb. Ik denk dat ze dat van haar ouders geërfd heeft. Opa Post was een kostelijk verteller. Je hing aan zijn lippen bij de verhalen die hij had. Dat gebeurde ook bij Tiny. Ze trok je aandacht bij haar verhalen en ook bij het voorlezen wat ze voortreffelijk kon.